مزایا و مضرات رژیم غذایی گیاهخواری چیست ؟

مردم به دلایل مختلفی به رژیم غذایی گیاهخواری روی می‌آورند ، مهمترین دلیل این گرایش را می توان در سلامتی انسان خلاصه نمود. اعتقادات مذهبی، اهمیت به حقوق حیوانات ، استفادۀ آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌ها در دام‌ها و یا تمایل به تغذیه‌ از منابعی که مانع از مصرف بیش‌ازحد منابع طبیعی می‌شود. برخی از افراد رژیم گیاه‌خواری را به دلایل اقتصادی انتخاب می کنند . اما امروزه و به‌واسطهٔ دسترسی به محصولات تازۀ گیاهی، افزایش تعداد رستوران‌های گیاهی و آشنایی و تاثیر فرهنگ غذایی ملل مختلف که بر پایۀ گیاهان بنا شده ، گیاه‌خواری را به رژیم غذایی جذاب‌ و در دسترس تبدیل نموده است.

تاثیر رژیم گیاهخواری بر بیماری های قلبی:

موادغذایی حیوانی به عنوان تنها منبع کلسترول وجود دارد، از این رو همواره سطح کلسترول خون اغلب افراد گیاه‌خوار پایین بوده و این امر می‌تواند سبب جلوگیری از بیماری‌هایی همچون فشار خون، انسداد عروق و سکته قلبی شود. بر اساس شواهد ، خطر ابتلای گیاه‌خواران به بیماری‌های قلبی نظیر حملهٔ قلبی و مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی کمتر است. در یکی از بزرگ‌ترین مطالعات (تحلیل ترکیبی داده‌های پنج مطالعهٔ آینده‌نگر شامل 76 هزار شرکت‌کننده که چندین سال پیش منتشر شد) مشخص شد که مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی در گیاه‌خواران به‌طور میانگین 25٪ کمتر از سایر افراد است. این نتایج یافته‌های پیشین مطالعات پیرامون مقایسهٔ آدونیست‌های (Adventists ) روز هفتم گیاه‌خوار و غیر گیاه‌خوار را تأیید کرد ، آدونتیستها اعضای گروه مذهبی هستند که از مصرف کافئین اجتناب نموده ، سیگار نمی‌کشند و الکل نمی‌نوشند؛ حدود 40٪ گیاه‌خوار هستند).در مطالعه‌ای دیگر با 65 هزار شرکت‌کننده در آکسفورد از تحقیقات آینده‌نگر اروپا برای سرطان و تغذیه EPIC-Oxford))، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی در گیاه‌خواران 19٪ کمتر است. هرچند، مرگ‌و‌میر در هر دو گروه وجود داشت؛ بنابراین، تفاوت مشاهده‌شده ممکن است تصادفی باشد.
برای محافظت از قلب بهتر است از تمام حبوبات و غلات حاوی فیبر بالا استفاده کنید، زیرا این مواد غذایی به‌آرامی هضم می‌شوند و شاخص گلیسمی پایینی دارند، شاخص گلیسمی یعنی به یکنواختی سطح قند خون کمک می‌کنند. فیبرهای قابل حل نیز به کاهش سطح کلسترول کمک می‌کنند. کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و نشاسته‌هایی نظیر سیب‌زمینی، برنج سفید و محصولات آرد سفید موجب افزایش سریع قند خون و در نتیجه افزایش خطر حمله قلبی و دیابت (عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی) می‌شوند.

رژیم کتوژنیک چیست ؟

ساختار رژیم کتوژنیک بر پایۀ مواد غذایی با کربوهیدرات پایین و چربی بالاست که تشابه بسیاری با رژیم غذایی اتکینز و رژیم های غذایی با میزان کربوهیدرات پایین دارد . این رژیم مصرف بالای چربی را جایگزین کربوهیدرات می نماید. این فرآیند بدن را در حالتی از سوخت و ساز به نام کتوزیس قرار می دهد . در این حالت بدن مستعد تبدیل چربی به انرژی می گردد و حتی چربی ها را در کبد به کتون تبدیل نموده که انرژی را برای مغز تامین می نماید. از فواید دیگر رژیم کتوژنیک کاهش میزان قندخون و انسولین است که در کنار حجم بالای کتون ها فواید سرشاری را برای بدن به همراه خواهد داشت .

فواید رژیم کتوژنیک در لاغری و درمان بیماری ها :

همانطور که اشاره گردید رژیم غذایی کتوژنیک روشی موثر در کاهش وزن و ایمنی در برابر بیماری ها می باشد . رژیم غذایی کتوژنیک در مقایسه با رژیم غذایی کم چربی که در بیشتر مواقع نیز پیشنهاد می گردد ، از فواید بیشتری برخوردار است . از نکات جالب توجهی که می توان در مورد رژیم غذایی کتوژنیک بدان پرداخت ، کاهش وزن بدون محاسبه کالری و نظارت بر غذای مصرفی است .

در پژوهشی که در سال 2003 توسط محققان دانشکدۀ سینسیناتی و مرکز پزشکی بیمارستان کودکان صورت پذیرفت و در نشریۀ

( J Clin Endocrinol Metab) به چاپ رسید ، افرادی که از رژیم لاغری کتوژنیک پیروی می نمودند در مقایسه با افرادی که رژیمی برپایۀ محاسبۀ کالری داشتند ، 2.2 برابر بیشتر وزن خود را از دست می دادند .همچنین بر میزان تری گلیسرید و کلسترول خون نیز اثر مثبتی در پی داشت .

در بررسی دیگری که در سال 2007 توسط مرکز دیابت آکسفورد صورت پذیرفت ، گروهی که رژیم غذایی کتوژنیک را در دستور کار خود قرار داده بودند در مقایسه با افرادی که از رژیم ویژۀ بیماران دیابتی پیروی می کردند ، 3 برابر بیشتر وزن خود را از دست می دادند .

محققان معتقدند ، دلایل بسیاری بر برتری رژیم غذایی کتوژنیک در مقابل رژیم غذایی کم چرب وجود دارد ، از جمله میزان مصرف پروتئین که فواید سرشاری را در پی دارد . افزایش کتون ها ، کاهش میزان قندخون و بهبود حساسیت به انسولین از جمله مواردی است که در این رژیم غذایی از اهمیت برخوردار است .

چاقی و بیماری های متابولیک به بزرگترین مشکلات سلامت انسان در دنیا بدل گشته اند . مطابق با آمار سازمان سلامت جهانی سالانه 2.8 میلیون نفر در اثر بیماری های مرتبط با چاقی جان خود را از دست می دهند . سندرم متابولیک که بسیاری از افراد در سراسر جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند نیز منجر به بروز اختلال در سلامتی افراد می گردد . رژیم غذایی کتوژنیک از جمله روش هایی است که با پشتوانۀ علمی راه حلی برای محافظت سلامت بدن ارائه می دهد .

رژیم غذایی مدیترانه ای:

رژیم غذایی مدیترانه ای همانگونه که از نام آن مشخص است بر پایۀ موادغذایی است که افراد مردم کشورهایی مانند ایتالیا و یونان در دهۀ 60 میلادی از آن بهره  می بردند . محققان با اشاره به میزان سلامت بالای این گروه از مردم در مقایسه با سایر مردم جهان ( به ویژه قاره آمریکا) ، متوجه شدند که میزان احتمال ابتلا به بیماری هایی که به دلیل سبک زندگی افراد رخ می دهد نیز در آن ها پایین است . بسیاری از پژوهش ها حاکی از آن است که رژیم غذایی مدیترانه ای در کاهش وزن موثر بوده ، کمک به پیشگیری از حمله های قلبی ، سکته مغزی ، دیابت نوع دوم و مرگ زودرس می نماید .

نوشیدنی هایی که در رژیم غذایی مدیترانه ای می توان مصرف نمود ؟

آب از جمله نوشیدنی هایی است که به وفور باید از آن بهره جست ، از جمله نوشیدنی هایی که در رژیم غذایی مدیترانه ای بدان اشاره شده ، شراب قرمز است ، این موضوع به ویژه در کشور ما و با توجه به شرایط اختیاری است ، به ویژه افرادی که با الکلیسم و مشکلات مرتبط با الکل دست و پنجه نرم می کنند به هیچ وجه توصیه نمی گردد . قهوه و چای ، بدون قند مورد تایید است . در عین حال استفاده از آب میوه های طبیعی که زیاد شیرین نباشند و بدون شیرین کننده مجاز است .